देशातील विविध राज्यांमध्ये नव्या कापूस हंगामाची (New Cotton Season) सुरुवात झाली असून, बाजार समित्यांमध्ये कापसाची आवक हळूहळू वाढत आहे. सध्या कापसाचे भाव उत्पादनाची प्रत (Quality) आणि आर्द्रतेच्या प्रमाणावर (Moisture Content) आधारित असल्याने दरांमध्ये मोठे चढ-उतार दिसत आहेत.
एक गोष्ट स्पष्ट आहे: उच्च प्रतीच्या कोरड्या कापसाला बाजारात जबरदस्त मागणी आहे, तर ओलसर किंवा निकृष्ट मालाला मात्र खूपच कमी भाव मिळत आहे. या पार्श्वभूमीवर, कापसाचे सध्याचे बाजारभाव आणि आगामी काळात दरांची स्थिती काय असेल, यावर एक नजर टाकूया.
बाजारभावात प्रतवारीचा थेट परिणाम New Cotton Season
नव्या कापसाच्या हंगामात कापसाच्या दरावर मालाची गुणवत्ता थेट परिणाम करत असल्याचे स्पष्ट दिसून येत आहे. उत्कृष्ट प्रतीचा कापूस ₹7,500 ते ₹7,850 प्रति क्विंटल या उच्च दरात विकला जात आहे, तर कमी दर्जाच्या मालाची किंमत ₹2,500 ते ₹3,500 पर्यंत खाली आली आहे.
गुजरातमध्ये उच्चांक – ₹7,850 चा भाव
कापूस उत्पादनात अग्रगण्य असलेल्या गुजरात राज्याने पुन्हा एकदा उच्चांक गाठला आहे:
- हलवड बाजार (Halvad): येथे नव्या कापसाला तब्बल ₹7,850 प्रति क्विंटल इतका उच्चांकी भाव मिळाला.
- राजकोट, जेतपूर आणि बाबरा यांसारख्या प्रमुख बाजार समित्यांमध्येही अनुक्रमे ₹7,490, ₹7,500 आणि ₹7,375 रुपये असा चांगला दर नोंदवला गेला.
या आकडेवारीवरून हे स्पष्ट होते की, ग्राहकांकडून चांगल्या गुणवत्तेच्या कापसासाठी चांगली खरेदी तयारी (Buying Readiness) आहे.
कमी प्रतीच्या मालाला मोठा फटका
याउलट, ज्या कापसात आर्द्रता जास्त आहे किंवा ज्याची प्रतवारी कमी आहे, तो माल बाजारात खूपच कमी किमतीत विकला गेला:
- तळेजा: येथे किमान दर फक्त ₹3,000 नोंदवला गेला.
- राजुला: येथे दरात आणखी घट होऊन तो ₹2,500 रुपयांवर पोहोचला.
- महुवा: येथे किमान दर अत्यंत कमी, म्हणजे ₹2,125 नोंदवला गेला.
शेतकऱ्यांसाठी हा एक महत्त्वाचा धडा आहे: मालाच्या गुणवत्तेवर भावाचा थेट परिणाम होतो.
इतर राज्यांतही कापसाला चांगला प्रतिसाद
फक्त गुजरातमध्येच नाही, तर इतर राज्यांतही चांगल्या कापसाला सकारात्मक प्रतिसाद मिळत आहे:
- राजस्थान: घारसाना बाजारात ₹7,490 आणि सुरतगड येथे ₹7,185 असा दर नोंदवला गेला.
- आंध्र प्रदेश (Adoni): किमान दर ₹3,960 असला तरी जास्तीत जास्त दर ₹7,404 पर्यंत पोहोचला, ज्यामुळे सरासरी भाव ₹7,290 पर्यंत स्थिरावला.
एकंदरीत, बहुतांश बाजारांमध्ये कापसाचे दर ₹6,500 ते ₹7,500 रुपयांच्या पट्ट्यात स्थिरावत असल्याचे चित्र आहे.
पुढील काळात दरांची स्थिती काय असेल?
सध्या कापसाच्या हंगामाची अगदी सुरुवात आहे, त्यामुळे शेतकरी अतिशय मर्यादित प्रमाणात माल बाजारात आणत आहेत. या मर्यादित आवकेमुळेच दरांमध्ये चढ-उतार आहेत.
तज्ज्ञांचे मत:
- आवकेचा परिणाम: पुढील काही आठवड्यांत बाजारात कापसाची आवक वाढल्यावर आणि मालाची प्रत सुधारल्यानंतर बाजार भाव अधिक स्थिर होण्याची अपेक्षा आहे.
- हवामानाचा प्रभाव: पावसामुळे ओलसर राहिलेल्या कापसाचे भाव कमी झाले आहेत. त्यामुळे शेतकऱ्यांनी कापूस चांगला कोरडा करून आणि नीट साठवणूक करूनच बाजारात आणावा, जेणेकरून उत्पादनाला योग्य ती किंमत मिळेल.
- मागणी: सध्या भारतीय कापसाला देशांतर्गत तसेच आंतरराष्ट्रीय स्तरावर चांगली मागणी आहे. त्यामुळे उच्च प्रतीच्या कापसाला आगामी काळातही अपेक्षित दर मिळतील, असा विश्वास व्यक्त केला जात आहे.
शेतकऱ्यांनी हे लक्षात ठेवावे: कापसाचा दर्जा उच्च ठेवल्यास भावात वाढ निश्चित आहे, परंतु दर्जात थोडी जरी तडजोड झाली तर मोठा आर्थिक तोटा होऊ शकतो.
तुम्ही सध्या कापूस कोणत्या भावात विकला आहे? कमेंट करून तुमचा अनुभव नक्की सांगा.
मोठी घसरण! सोन्याच्या दरात आज मोठा धक्का; ३० सप्टेंबरचे २२K, २४K चे नवे भाव पाहा
