Silk Business Subsidy शेतीला पूरक आणि शाश्वत उत्पन्न देणाऱ्या व्यवसायाच्या शोधात असलेल्या शेतकऱ्यांसाठी रेशीम उद्योग (Sericulture) हा एक उत्तम पर्याय आहे. ‘कमी गुंतवणूक, जास्त उत्पन्न’ या तत्त्वावर आधारित हा व्यवसाय शेतकऱ्यांच्या आर्थिक बळकटीकरणासाठी अत्यंत महत्त्वाचा ठरत आहे.
या उद्योगाला चालना देण्यासाठी शासनाकडून आता ७५% ते ९०% पर्यंत बंपर अनुदान दिले जात आहे. या योजनेचे फायदे काय आहेत, पात्रता निकष काय आहेत आणि अनुदानासाठी ऑनलाईन अर्ज कसा करायचा, याची संपूर्ण माहिती खालीलप्रमाणे दिली आहे.
रेशीम उद्योगाचे फायदे: शेतीसाठी उत्तम पूरक व्यवसाय Silk Business Subsidy
रेशीम उद्योग शेतकऱ्यांसाठी अनेक दृष्टीने फायदेशीर आहे:
- वर्षभर उत्पादन: या व्यवसायातून वर्षभरात ४ ते ७ वेळा रेशीम कोष (Silk Cocoon) उत्पादन घेता येते, ज्यामुळे सातत्याने रोख उत्पन्न (Cash Flow) सुरू राहते.
- कमी खर्च: या पिकाला कमी पाणी लागते आणि मजुरीचा खर्चही तुलनेने कमी असतो.
- दीर्घकाळ टिकणारे पीक: तुतीची लागवड एकदाच केली की ती साधारण १२ ते १५ वर्षे टिकते, त्यामुळे वारंवार लागवडीची गरज नसते.
- पर्यावरणाची साथ: हा व्यवसाय पर्यावरणपूरक असून, रसायनांचा वापर कमी होतो.
- पशुधनाला फायदा: तुतीच्या पानांचा उरलेला भाग दुभत्या जनावरांसाठी पौष्टिक चारा म्हणून वापरला जाऊ शकतो.
अनुदान सुविधा: कोणाला किती टक्के मदत?
शासनाकडून हा व्यवसाय सुरू करण्यासाठी वेगवेगळ्या घटकांसाठी मोठ्या प्रमाणात अनुदान (Subsidy) दिले जाते. हे अनुदान खालीलप्रमाणे आहे:
| लाभार्थी घटक | अनुदानाची टक्केवारी | कशासाठी मिळते मदत? |
| सर्वसाधारण शेतकरी | ७५% | तुती रोपे तयार करणे, लागवड, दर्जेदार कोष निर्मिती साधने. |
| अनुसूचित जाती/जमाती (SC/ST) शेतकरी | ९०% | किटकसंगोपन गृह (Rearing House) बांधणीसह सर्व घटकांसाठी. |
रेशीम उद्योग अनुदानासाठी पात्रता निकष
या अनुदान योजनेचा लाभ घेण्यासाठी शेतकऱ्यांनी खालील निकष पूर्ण करणे आवश्यक आहे:
- नोंदणी: अर्जदार महाराष्ट्रातील नोंदणीकृत शेतकरी असावा.
- जमीन: जास्तीत जास्त ५ हेक्टर पर्यंत जमीनधारणा असावी.
- जातीचा पुरावा: अनुसूचित जाती-जमातीतील शेतकऱ्यांसाठी जातीचा पुरावा (Caste Certificate) अनिवार्य आहे.
- विशेष वर्ग: विधवा किंवा परित्यक्ता महिलांसाठी संबंधित प्रमाणपत्र आवश्यक आहे.
ऑनलाईन अर्ज करण्याची सोपी प्रक्रिया
रेशीम उद्योगाच्या अनुदानासाठी अर्ज प्रक्रिया पूर्णपणे ऑनलाईन (Online) आहे.
1. संकेतस्थळाला भेट द्या:
- dbt.mahapocra.gov.in या अधिकृत संकेतस्थळाला भेट द्या.
2. नोंदणी आणि योजना निवड:
- संकेतस्थळावर शेतकरी नोंदणी (Farmer Registration) पूर्ण करा.
- लॉग इन केल्यानंतर ‘रेशीम उद्योग योजना’ निवडा.
3. माहिती व कागदपत्रे अपलोड:
- विनंती केलेली सर्व वैयक्तिक आणि शेतीची माहिती भरा.
- आवश्यक कागदपत्रे स्कॅन करून अपलोड करा.
4. अर्ज सबमिट करा:
- माहिती आणि कागदपत्रे बरोबर असल्याची खात्री करून अर्ज सबमिट करा.
अर्ज करताना लागणारी आवश्यक कागदपत्रे
- ७/१२ आणि ८अ उतारा (Land Records)
- आधार कार्ड (Aadhaar Card)
- जातीचा पुरावा (लागू असल्यास)
- विधवा/परित्यक्ता प्रमाणपत्र (लागू असल्यास)
- पासपोर्ट साईज फोटो
अधिक माहिती आणि प्रशिक्षणासाठी, तुम्ही आपल्या गावातील कृषी सहाय्यक किंवा समूह सहाय्यक यांच्याशी त्वरित संपर्क साधू शकता.
