8th Pay Commission केंद्र सरकारच्या लाखो कर्मचाऱ्यांसाठी अत्यंत महत्त्वाचा असलेला ८ वा वेतन आयोग (8th Pay Commission) लागू होण्यापूर्वीच एक मोठी चर्चा सुरू झाली आहे. या आयोगात कर्मचाऱ्यांचे पगार, भत्ते आणि सेवा अटींमध्ये मोठे बदल होण्याची शक्यता असून, सरकारने यावेळी ‘कमी भत्ते आणि जास्त पारदर्शकता’ या तत्त्वावर काम करण्याचे संकेत दिले आहेत. यामुळे काही भत्ते रद्द होऊ शकतात किंवा इतरांमध्ये समाविष्ट केले जाऊ शकतात.
८ व्या वेतन आयोगात कोणते भत्ते रद्द होऊ शकतात?
मागील ७ व्या वेतन आयोगात एकूण १९६ भत्त्यांचा आढावा घेण्यात आला होता, त्यापैकी ५२ भत्ते रद्द करण्यात आले होते आणि ३६ भत्ते इतरांमध्ये समाविष्ट केले गेले होते. याच धर्तीवर, ८ व्या वेतन आयोगातही खालील भत्त्यांमध्ये बदल होण्याची किंवा ते रद्द होण्याची शक्यता आहे:
| भत्त्याचा प्रकार | बदलाची शक्यता आणि कारण |
| प्रवास भत्ता (Travel Allowance) | अनेक सरकारी कामे आता ऑनलाईन पद्धतीने होत असल्याने प्रत्यक्ष प्रवासाची गरज कमी झाली आहे. त्यामुळे हा भत्ता रद्द होऊ शकतो. |
| स्थानिक भत्ते (Local Allowances) | काही विशिष्ट ठिकाणांसाठी दिले जाणारे छोटे भत्ते, जर त्यांची आवश्यकता आता राहिली नसेल, तर ते बंद केले जाऊ शकतात. |
| स्पेशल ड्युटी अलाऊन्स | विशिष्ट जबाबदाऱ्यांसाठी दिले जाणारे हे भत्ते नवीन नियमांनुसार बदलले जाऊ शकतात. |
| विभागीय/टायपिंग भत्ते | टायपिंग किंवा क्लार्कसारख्या जुन्या पद्धतीच्या कामांसाठी असलेले भत्ते आता संगणकीकरणामुळे (Computerization) पूर्णपणे रद्द होऊ शकतात. |
भत्ते कमी झाले तरी पगारावर काय परिणाम होणार?
भत्ते रद्द झाले किंवा कमी झाले, तरी कर्मचाऱ्यांच्या एकूण वेतनावर (Total Salary) कोणताही नकारात्मक परिणाम होणार नाही. याचे कारण खालीलप्रमाणे आहे:
- मूळ वेतन वाढ: सरकार रद्द केलेले भत्ते कमी करून, त्याऐवजी कर्मचाऱ्यांचे मूळ वेतन (Basic Pay) आणि महागाई भत्ता (DA) वाढवते.
- वाढलेले फायदे: मूळ वेतन वाढल्यामुळे कर्मचाऱ्यांचे एकूण उत्पन्न टिकून राहते. तसेच, पेन्शन (Pension), ग्रॅच्युइटी (Gratuity) आणि इतर सेवानिवृत्ती लाभ (Retirement Benefits) हे मूळ वेतनावर आधारित असल्याने, या सर्व फायद्यांमध्येही थेट वाढ होते.
- सेवानिवृत्त कर्मचाऱ्यांचा फायदा: पेन्शन मूळ वेतनावर आधारित असल्याने, सेवानिवृत्त कर्मचाऱ्यांच्या पेन्शनमध्येही वाढ होईल.
८ वा वेतन आयोग कधी लागू होणार?
सध्या केंद्र सरकारने ८ व्या वेतन आयोगाबाबत कोणतीही अधिकृत घोषणा केलेली नाही. आयोग लागू होण्यासाठी खालील प्रक्रिया पूर्ण होणे आवश्यक आहे:
- Terms of Reference (ToR) निश्चिती: सरकारने आयोगाचे कार्यक्षेत्र निश्चित करणे.
- नियुक्ती: आयोगाचे अध्यक्ष आणि सदस्यांची नियुक्ती होणे.
- अहवाल: यानंतर आयोग आपला अहवाल आणि शिफारसी सरकारला सादर करेल.
या सर्व प्रक्रियेनंतरच ८ वा वेतन आयोग नेमका कधी लागू होईल आणि कर्मचाऱ्यांच्या पगारात किती वाढ होईल, हे स्पष्ट होईल. त्यामुळे, कर्मचाऱ्यांनी सध्या कोणत्याही अफवांवर विश्वास न ठेवता, सरकारच्या अधिकृत अधिसूचनेचीच प्रतीक्षा करावी.
